Dünyanın en büyük savunma sanayisi buluşmalarından olan ve bu alanda önemli bir tanıtım, pazarlama ve iş birliği platformu haline gelen Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF'23) ikinci günü ile devam ediyor. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Milli Savunma Bakanlığı ev sahipliğinde, Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) yönetim ve sorumluluğunda, Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. organizatörlüğünde gerçekleştirilen fuar, İstanbul Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi'nde düzenleniyor.
Fuarın ikinci gününde gazetecilerle bir araya gelen TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, milli ve yerli projelerin son durumu hakkında bilgiler paylaştı, soruları cevaplandırdı. Kotil, şu anda HÜRJET'in başarılı bir şekilde uçmaya devam ettiğini, milli muharip uçak KAAN'da çalışmaların sürdüğünü ve uçmasının önünde bir engel bulunmadığını, HAVELSAN tarafından yapılan simülatörde pilotların test uçuşlarının devam ettiğini anlattı.
KÖRFEZ ÜLKELERİNDEN ATAK-2’YE BÜYÜK İLGİ
Kotil, kamuoyunda "ATAK-2" olarak bilinen Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri'ne ilginin beklentinin çok üzerinde olduğunu, özellikle Körfez ülkelerinin ATAK-2 ile çok ilgilendiğini söyledi. Temel Kotil, “1,3 ton patlayıcı taşıyabilmesi, üzerine ağırlık kaldırabilmesi, topunun 30 milimetre olması beklentinin çok üzerinde uluslararası bir ilgi oluşturdu." diye konuştu.
"AKSUNGUR'DA DA CİDDİ BİR TALEP PATLAMASI VAR"
Temel Kotil, TUSAŞ'ın 10 Tonluk Genel Maksat Helikopteri Projesi'nden bahsetti ve "Bu arada T-129 ATAK helikopteri çok iyi satıyor. Filipinler'e teslimatlar bitmek üzere. Nijerya'ya gönderiyoruz şu anda. İki müşterinin talepleri katlamasını bekliyoruz. ATAK'tan yurt dışında çok satacağız. AKSUNGUR İHA da çok iyi gidiyor, çok müşterimiz oldu yurt dışında. Yeni müşteriler de geliyor. AKSUNGUR'da da ciddi bir talep patlaması görüyoruz. ANKA'dan ayda 5 adet yapıyoruz. İnşallah bu sayıyı artıracağız ve AKSUNGUR'u da oraya getireceğiz." dedi.
Kotil, HÜRKUŞ'un satışlarının sürdüğünü gelecek hafta Çad ve Nijer'de törenlerinin yapılacağını hatırlatarak ANKA-3'ün uçması için çalışmaların sürdüğünü anlattı.
HÜRJET'in uçmasının kendilerine sağladığı avantajlardan bahseden Kotil, Türk mühendislerin projedeki başarılarını anlattı.
"HÜRKUŞ'A BÜYÜK BİR İLGİ VAR, MARKET LİDERİ OLMA ŞANSIMIZ YÜKSEK"
TUSAŞ Genel Müdürü, bir soru üzerine şu anda bütün potansiyellerini eğitim uçağını teslim etmeye verdiklerini belirterek, "Çok başarılı proje olacağını düşünüyoruz. Çünkü uçak tasarlanırken olabilen en son malzemeleri kullandık. Motor da 404 motoru, başarılı bir motor. ASELSAN'ın da çok büyük bir katkısı var." şeklinde konuştu.
HÜRKUŞ’A AFRİKA VE LATİN AMERİKA İLGİSİ
Kuzeyden güneye tüm Afrika ülkelerinin hava kuvvetlerini güçlendirmeye, bazı ülkelerin de kurmaya çalıştığını anlatan Kotil, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu kurmaya ve güçlendirmeye çalışanlar için HÜRKUŞ hem eğitim uçağı olarak hem de hafif saldırı uçağı olarak çok büyük bir alternatif. Dolayısıyla HÜRKUŞ'a büyük bir ilgi var. HÜRKUŞ, alternatiflerinden daha hafif. Yeni versiyonumuz daha da hafif. Motoru güçlü, 1.600 beygir motor var onda. Dolayısıyla aslında orada market lideri olma şansımız çok yüksek. Çünkü çok yeni bir platform, çok iyi ekipmanlar seçilmiş ve yıllardan beri de elimizle yoğurduğumuz bir uçak bu. Afrika gibi ülkelerin, Latin Amerika dahil, hava kuvvetleri kurmaya başlayanlar, hepsinde bir hava kuvveti tam anlamıyla yok, çok ülkenin ihtiyacını görecek."
"TUSAŞ'IN CİROSUNUN BU YIL 2 MİLYAR DOLARI AŞMASI BEKLENİYOR"
Temel Kotil, TUSAŞ'ın ihracatına ilişkin soru üzerine, "Bizim için ihracat olmazsa olmaz olan bir şey. Ürünlerimiz zaten satar halde olduğu için üretime yüklenerek gidiyoruz. Hem Airbus hem de Boeing'den çok yüksek talep var. Biz uçaklar için yarı gövde sectionlar yapıyoruz. 'Onları katlayın, iki üç kat artırın' şeklinde talep var. TUSAŞ olarak biz aşağı yukarı 2 milyar dolarlık yatırım yaptık son 7 yılda tesislere. Bunlar yetmiyor. Bir talep patlaması var. TUSAŞ'ın önceliği talep edilen üretim oranlarını yakalamak. Türkiye şu anda yetiştiremiyor. Yurt içinden gelen talebin 5 katı yurt dışından talep var.
AKSA, AKSUNGUR, HÜRKUŞ satıyor bugün. Bunu takip edecek ürünümüz GÖKBEY. Onu da birçok yerde pazarladık. Haberleşme ve gözetleme uydumuz aynı paralelde gidiyor. 2025'ten sonra HÜRJET de bu sisteme dahil olacak. ATAK-2 hemen onun arkasından gelecek. Biz bu yıl 2 milyar dolardan daha fazla ciro hedefliyoruz. 2028 hedefimiz 10 milyar dolara ulaşmak."
Kotil, TUSAŞ'ın GÖKBEY helikopterinin ne zaman sivil satışa açılacağı şeklindeki soruya karşılık, bu konuda çalışmalarının sürdüğünü, sertifikasyon için 2 yıla ihtiyaçlarının olacağını anlattı.
Airbus ve Boeing'e uçak parçası satışından 500 milyon dolar gelir elde ettiklerini kaydeden Kotil, bu rakamın kısa sürede 1 milyar dolara çıkmasını beklediklerini ve sonrası için 2 milyar doları hedeflediklerini bildirdi
"HÜRJET'TE MOTOR GELMEZSE BİZ YAPARIZ"
TUSAŞ Genel Müdürü Kotil, bir gazetecinin, HÜRJET'in motorunun ABD'den alındığını, ülkeler arasında yaşanabilecek bir olumsuzluk ve ambargo halinde bu motorların kesintiye uğramadan verileceğine inanıp inanmadığı şeklindeki sorusu üzerine Kotil, "Eğer alamazsak yaparız. Ancak bu bizi 2-3 yıl geri atar. Zaten 4 yıla ihtiyacımız var. Bütün mevzu bu. Bizim siparişlerimiz hacimli. Problem çıkarsa önümüzü görürüz. Türkiye motor konusunda çok ciddi adımlar atıyor. Fakat motor uçak kadar çabuk olmuyor. Çünkü özellikle sıcak bölgenin çok iyi çalışılması gerekiyor." cevabını verdi.
Şirketin çalıştırdığı mühendis sayısına ilişkin bir soru üzerine Kotil, personel açıklarının kalmadığını, mühendis sayısında 6 bini geçtiklerini, personel sayısının ise 15 bine ulaştığını söyledi.
Kotil, T129 ATAK Helikopteri'ne Körfez'deki ilgiye ilişkin soruya cevaben, "T129 çok iyi bir ATAK helikopteri. Talep çok yüksek. Henüz imza atamadık. İnşallah ondan çok satarız, Körfez de dahil buna." diye konuştu.
‘PLANIMIZ KAAN 2028’DE TÜRK MOTORUYLA UÇURMAK’
Milli muharip uçak KAAN'da kullanılacak motora ilişkin soru üzerine Kotil, "Planımız 2028'de KAAN'ı Türk motoruyla uçurmak. Bunun için çalışmalarımız sürüyor. Tabii ki sertifikasyon için 1-2 yıla tekrar ihtiyacımız olur. Ancak 2030'larda Türk motoru olacak. Şu anda F110 motoru ile uçuyoruz." şeklinde konuştu.
Kotil, hedeflerinin TUSAŞ’ı ciro alarak dünyada ilk 10’a sokmak olduğunu, 2019’a kadar çok iyi geldiklerini, sonra Covid-19 pandemisinin geldiğini belirterek, “ 2028-2030’da inşallah ciro olarak ilk 10’da oluruz” dedi.
Temel Kotil, “Dünya ile entegre olmak istiyoruz. Airbus ve Boeing’e kaportacılık yapmak istiyoruz. Sadece Ankara’da üretim yapan değil” şeklinde sözlerini noktaladı.
Süleyman ŞEN-Haberair.com/IDEF’23